Cây Thuốc Hà Nội

Tên khác: Mìa tảo

Mô tả: Cây nhỡ cao 4 - 5m hay cây gỗ rụng lá. Lá dạng màng, hình mắt chim - nhọn, gần hình tim ở gốc, có khi có góc dạng thùy ở đầu hoặc xoan - ngọn giáo, gốc cụt, thường không cân đối, có khi có lông sét mềm, có khi có điểm tuyến hay gần như nhẵn, rất thay đổi về kích thước và hình dạng, dài 10 - 20cm.Hoa thành xim lưỡng phân, ở nách lá, với 8 - 12 hoa có cuống dài bằng hoặc vượt quá cuống lá.Quả hạch dạng bầu dục, hay gần hình cầu, màu nâu đen, ít nạc, có thể dài tới 30mm; hạch có 2 hạt mà 1 cái thường tiêu biến.Phân bố ở Trung Quốc, Ấn Độ, Việt Nam, Malaixia, Philippin, Nhật Bản và vùng nhiệt đới châu Phi. Ở Việt Nam, có gặp ở Cao Bằng, Lạng Sơn vào tới Nghệ An.Thường gặp trong rừng thứ sinh hay ở ven rừng, ven suối hoặc ven các đường đi ở độ cao 300 - 400m trở xuống.Ra hoa tháng 2 - 3, có quả chín tháng 8 - 9.Gỗ mềm, dễ gia công nhưng chóng bị mối mọt, thường dùng để xẻ ván làm nhà, đóng đồ thông thường. Lá có thể cho gia súc ăn.Rễ, thân, lá được dùng làm thuốc. Vỏ rễ thường được dùng chữa đau xương, mỏi gối và làm thuốc trị đòn ngã. Lá dùng trị rắn cắn; còn dùng làm thức ăn cho gia súc. Quả nhỏ, có vị chua, dùng phối hợp với các vị thuốc khác chữa bệnh đau thận.Ở Trung Quốc, thường dùng rễ chữa: 1. Thấp khớp đau nhức xương, liệt nửa người; 2. Suy tim; 3. Vô cảm và mất cảm giác đau; 4. Đòn ngã tổn thương, ngoại thương xuất huyết. Liều dùng 3 - 10g rễ sắc uống hoặc ngâm rượu. Đồng thời nấu nước để tắm rửa. Không dùng cho phụ nữ có thai, trẻ nhỏ, người già yếu và trạng thái suy nhược.Lá được dùng trị căng sữa đau buốt. Hoa dùng trị đau đầu phong và ngực bụng trướng đau.

Sử dụng:

Công dụng: Chữa Bạch đới

Nhân giống:

Phân bố: Ba Vì, Mỹ Đức

Bảo tồn:

Tài liệu tham khảo:

Bài thuốc:

Tên khác: Mìa tảo

Mô tả: Cây gỗ cao 3 - 10m, có khi tới 20m, đường kính tới 50cm, nhánh ngang màu vàng. Lá có phiến mỏng, dai, đầy lông hoe, dài 8 - 14cm, rộng 4 - 7cm; các lá non có thùy, gân chân vịt 5 - 7; các lá già có 5 - 7 đôi gân bên.Cụm hoa hình xim ở nách lá, chia 3 - 4 lần, dài 4 - 6cm. Hoa vàng, dài 1,5 - 2cm; cánh hoa 7 - 10; nhị 7 - 10, bao phấn có lông dày màu nâu; vòi nhụy không lông; bầu 2 ô. Quả hình bầu dục, cao 14mm, khi chín có màu đen; hạt 2.Loài của Nam Trung Quốc, Mianma, Thái Lan, bán đảo Mã Lai, Inđônêxia, Philippin. Ở Việt Nam có gặp ở Lào Cai, Hà Tây, Phú Thọ, Tuyên Quang, Ninh Bình, Thanh Hóa, Nghệ An vào tới Quảng Trị, Kon Tum.Cây mọc trong rừng thường xanh, thứ sinh sau khai thác, trên các trảng cây bụi, quanh làng xóm ở độ cao dưới 500m. Cây ưa sáng, mọc nhanh. Tái sinh bằng hạt và chồi đều tốt.Mùa hoa tháng 3 - 4; mùa quả chín tháng 7 - 8.Gỗ màu vàng, nâu nhạt, mịn, mềm, nhẹ, dễ gia công nhưng dễ bị mọt. Có thể đóng hòm và các dụng cụ gia đình.Rễ và lá được dùng ở Trung Quốc làm thuốc trị phong thấp tê đau, đau nhức khớp xương do phong thấp, đòn ngã tổn thương.

Sử dụng:

Công dụng: Chữa Bạch đới

Nhân giống:

Phân bố: Ba Vì, Mỹ Đức

Bảo tồn:

Tài liệu tham khảo:

Bài thuốc:

Tên khác: Gùng slùi tim

Mô tả:

Sử dụng:

Công dụng: Chữa Cam trẻ em (gầy còm), lở ngứa

Nhân giống:

Phân bố: Ba Vì

Bảo tồn:

Tài liệu tham khảo:

Bài thuốc:

Tên khác: Gùng slùi mia’

Mô tả:

Sử dụng:

Công dụng: Chữa Lở ngứa

Nhân giống:

Phân bố: Ba Vì

Bảo tồn:

Tài liệu tham khảo:

Bài thuốc:

Tên khác: Chì cô’ m’hây

Mô tả:

Sử dụng:

Công dụng: Chữa Ngứa

Nhân giống:

Phân bố: Hương Sơn, Mỹ Đức

Bảo tồn:

Tài liệu tham khảo:

Bài thuốc:

Tên khác: Lày sảy

Mô tả:

Sử dụng:

Công dụng: Chữa Cam trẻ em

Nhân giống:

Phân bố: Hương Sơn, Mỹ Đức

Bảo tồn:

Tài liệu tham khảo:

Bài thuốc:

Tên khác: Đìa tộ

Mô tả:

Sử dụng:

Công dụng: Chữa Mụn nhọt

Nhân giống:

Phân bố: Hương Sơn, Mỹ Đức

Bảo tồn:

Tài liệu tham khảo:

Bài thuốc:

Tên khác: D’hìa mù pàng

Mô tả: Cây nhỡ; cành ráp. Lá hình bầu dục dài, hơi nhọn, mặt trên nhẵn, mặt dưới có lông trên các gân, mép có răng đến tận đỉnh. Hoa mọc thành xim 3-4 hoa, phủ lông hung. Hoa lớn, có tràng mau rụng; nhị nhiều; lá noãn 8 dính nhau, mỗi lá noãn chứa 20-30 noãn.

Sử dụng: Nhựa, vỏ

Công dụng: Chữa ngộ độc thuốc, sưng bìu dái.

Nhân giống:

Phân bố: Cây mọc trong các rừng thưa, trong các savan cây gỗ từ Lạng Sơn, Quảng Ninh, Bắc Thái, Hoà Bình tới Nghệ An, Hà Tĩnh.

Bảo tồn:

Tài liệu tham khảo:

Bài thuốc:

Tên khác: Sặt tồng m’hây

Mô tả: Dây leo cao 2 - 5m, nhánh non có lông. Lá có phiếu bầu hình bầu dục dài 10 - 20cm, đầu có mũi, hẹp dần về phía cuống, nhẵn hơi ráp, mép lá có răng thưa. Chùy ít hoa ở nách hay ở ngọn. Hoa có cánh màu đỏ, rộng 2, 5cm; lá dài không lông ở măt trong; nhị nhiều số lá noãn 3 - 4. Quả đại tròn tròn; hạt có áo hạt rìa, dài 1cm.

Sử dụng:

Công dụng: Chữa Đường ruột

Nhân giống:

Phân bố: Hương Sơn, Mỹ Đức

Bảo tồn:

Tài liệu tham khảo:

Bài thuốc:

Tên khác: Nàng chìa điẻng

Mô tả:

Sử dụng:

Công dụng: Chữa Đau xương

Nhân giống:

Phân bố: Núi Luốt, Xuân Mai, Ba vì, Hương Sơn

Bảo tồn:

Tài liệu tham khảo:

Bài thuốc:

Tên khác: Slui liềm

Mô tả: Cây bụi hay cây nhỡ 1-2m, vỏ ráp. Lá hình dải dài 5-21cm, rộng 1,5-2,5cm; gốc tù, chóp thuôn tù hay nhọn, mép nguyên hoặc hơi có răng, cuống lá có lông, lá kèm hình dùi, hơi phình lên ở gốc. Hoa khác gốc. Cụm hoa đực ở nách lá, thành chùm bông, hoa đực có 2 loại lá bắc; đài 3 mảnh; nhị nhiều do phân nhánh. Cụm hoa cái thưa hoa, dạng bông; hoa cái có hai loại lá bắc; đài 2 mảnh; bầu với 3 vòi nhụy. Quả nang hình cầu, có lông, 3 mảnh hơi lồi; hạt hình trứng.

Sử dụng: Rễ, gỗ, lá

Công dụng: Trị cảm, viêm gan mạn tính, đòn ngã, bệnh lậu, giang mai, sỏi bàng quang.

Nhân giống:

Phân bố: Loài phân bố ở Trung Quốc, Campuchia, Việt Nam, Thái Lan, Philippin, Malaixia, Xri Lanca, Ấn Độ... Ở nước ta, cây mọc phổ biến ở các nơi từ thượng du đến trung du. Gặp ở các tỉnh miền Bắc và miền Trung.

Bảo tồn:

Tài liệu tham khảo:

Bài thuốc:

Tên khác: Chiềm dày mau

Mô tả:

Sử dụng:

Công dụng: Chữa Phong tê thấp

Nhân giống:

Phân bố: Ba Vì

Bảo tồn:

Tài liệu tham khảo:

Bài thuốc: